![](/media/lib/432/n-konopie-ca2964a1a66676ec7e482b63abbd5270.jpg)
Wiemy, gdzie i kiedy udomowiono konopie oraz jak rozprzestrzeniły się po świecie
19 lipca 2021, 11:59Konopie siewne (Cannabis sativa) przez wieki stanowiły ważne źródło włókien do produkcji tekstyliów, wykorzystywano je do produkcji oleju czy w medycynie. Jednak w XX wieku wykorzystanie tej rośliny znacząco się zmniejszyło. W miarę, jak pozyskiwana z niej marihuana była coraz szerzej wykorzystywana w celach rekreacyjnych, kolejne rządy nakładały ograniczenia
![](/media/lib/337/n-glejak-cc6ef908f444bb255156d339b630a67e.jpg)
Polacy stworzyli atlas genetyczny, dzięki którym lepiej zrozumiemy rozwój guzów mózgu
6 lipca 2021, 08:17Naukowcy z Instytutu Podstaw Informatyki PAN, Instytutu Nenckiego PAN, Uniwersytetu Warszawskiego opracowali pierwszy, kompleksowy „Atlas obszarów regulatorowych aktywnych w glejakach o różnym stopniu złośliwości”, który ujawnił zaburzenia ekspresji genów i nowy mechanizm regulujący inwazyjność złośliwych guzów mózgu.
![](/media/lib/461/n-slonie-7540630ae318cf8bad44cc22bf845926.jpg)
Na wodach Zatoki Bengalskiej uratowano dwa zastraszone przez ludzi słonie
1 lipca 2021, 14:34Na wodach Zatoki Bengalskiej uratowano od niechybnej śmierci dwa słonie, zapędzone przez ludzi do oceanu. Zwierzęta, które odłączyły się od swego rodzimego stada w Mjanmie, trafiły do Bangladeszu, gdzie niemal straciły życie.
![](/media/lib/460/n-odwazniki-101ee6b8cf1e956b2c3fa0c40a6ac5c7.jpg)
System wag w epoce brązu miarą zintegrowanego rynku od Mezopotamii po Wyspy Brytyjskie?
29 czerwca 2021, 11:55Osoby dokonujące wymiany handlowej od tysięcy lat zmagają się z problemem ustaleniem ceny za towar. Wycena wielu towarów zależy od ich wagi, zwykle więc potrzebna jest władza centralna, która wprowadzi jednolity standard wag i miar. Tak było w przeszłości, gdy system taki ustalał król czy faraon, tak jest i obecnie, gdzie czynią to narodowe i ponadnarodowe władze i organizacje
![](/media/lib/457/n-nanyang-74be5f031de6557da67522d09c5d7fc2.jpg)
Zidentyfikowano trzęsienie ziemi trwające całymi dekadami
7 czerwca 2021, 08:52Naukowcy z Uniwersytetu Technologicznego Nanyang w Singapurze zidentyfikowali najdłużej trwające trzęsienie ziemi. Trwało ono aż 32 lata i doprowadziło w 1861 roku do katastrofalnego trzęsienia na Sumatrze, w którym zginęło kilkanaście tysięcy osób.
![](/media/lib/457/n-wloknocyfrowe-5212a539d79044a5e20c7956280eb062.jpg)
Powstało pierwsze programowalne włókno cyfrowe. Można wszyć je w ubranie
4 czerwca 2021, 16:43Naukowcy z MIT stworzyli włókno zawierające układy pamięci, czujniki temperatury i korzystające z oprogramowania trenowanego na sieciach neuronowych, które będzie mogło śledzić naszą aktywność fizyczną. Po wszyciu w ubranie włókno takie będzie odbierało, przechowywało i analizowało dane dotyczące tego, co robimy.
![](/media/lib/457/n-mgla-489130c1469e3d73ddd3aca25b4eaa43.jpg)
Pomiary satelitarne pokazały, jak w ocieplającym się świecie zmienia się cykl obiegu wody
1 czerwca 2021, 12:38Naukowcy z NASA, po przeanalizowaniu danych z lat 2003–2019 informują, że w skali globalnej ewapotranspiracja zwiększyła się w tym czasie o około 10%. Oznacza to, że globalny cykl obiegu wody zmienia się bardziej niż sądzono. Ewapotranspiracja to parowanie zarówno z komórek roślinnych (transpiracja), jak i z gruntu (ewaporacja). Za zdecydowaną większość tak dużej zmiany odpowiada globalne ocieplenie.
![](/media/lib/456/n-mapaciemnej-a6545bf6c09d5a70a083344f812d0fb5.jpg)
Największa mapa ciemnej materii powstała dzięki obserwacji olbrzymiej liczby galaktyk
31 maja 2021, 08:31Powstała największa mapa ciemnej materii, niewidzialnego materiału, który – jak sądzą naukowcy – stanowi nawet 80% materii wszechświata. Jako że materia zagina światło astronomowie, obserwując światło dochodzące do nas z odległych galaktyk, wnioskują o obecności materii na podstawie zaburzeń jego drogi.
![DNA](/media/lib/110/n-dna_double_helix_by_nhgri-9932bc5ff999a05240fe4241ac9252a8.jpg)
Dżuma wpłynęła na ewolucję naszego układu odpornościowego. Właśnie zdobyto pierwszy dowód
19 maja 2021, 11:14Analiza szczątków 36 ofiar dżumy dymieniczej z masowego XVI-wiecznego grobu na terenie Niemiec dostarczyła pierwszych dowodów na to, że proce ewolucyjny napędzany tą chorobą mógł doprowadzić do pojawienia się odporności na nią u przyszłych pokoleń. Odkryliśmy, że markery nieswoistego układu odpornościowego u współczesnych mieszkańców miasta występują częściej, niż u ofiar dżumy. To zaś wskazuje, że mogły się one pojawić w odpowiedzi na jej epidemię
![](/media/lib/455/n-himera-e2c71f9222817ebf9f6811b8019896e4.jpg)
Herodot i Diodor Sycylijski nie powiedzieli nam wszystkiego o bitwach pod Himerą
14 maja 2021, 11:15W roku 480 p.n.e., gdy rozgrywały się słynne bitwy pod Termopilami i Salaminą, Grecy walczyli pod Himerą. Kilkadziesiąt lat później, w roku 409 p.n.e. miała miejsce kolejna bitwa pod Himerą. Obie zostały opisane przez greckich historyków i w obu przypadkach współczesne badania naukowe wykazały, że historycy nie powiedzieli nam całej prawdy o żołnierzach, którzy w bitwach walczyli.